آشنایی کودکان با سیستم رده بندی دیویی

آیا دانش‌آموزان شما بیشتر ترجیح می دهند چرت بزنند تا با مهارت‌های "دهدهی" دیویی آشنا شوند؟ ناامید نشوید. راه‌ حل های جالبی برای آموزش این سیستم‌ رده‌بندی قدیمی به کودکان وجود دارد. روش‌هایی که به کودکان می آموزد بتوانند با استفاده از این سیستم به درستی و آسانی، کتاب ها و دیگر مواد مطالعاتی موجود در کتابخانه را بیابند.

من بیش از بیست سال به عنوان کتابدار دبستان، طرح درس هایی درباره ی دیویی طرح کرده ام. روال کار بیشتر به این صورت است: نخست دیدگاهی کلی درباره ی "ملویل دیویی" مطرح می کنم و سپس به توضیح ده مقوله ی اصلی دیویی برای همه ی کتاب‌های غیرداستان کتابخانه می پردازم. تازه پس از این است که بچه ها به موضوع جلب می شوند و دست از خمیازه کشیدن برمی دارند.

چند سال پیش، زمانی که من کار کنونی ام را در مدرسه ی پلیزنت ریج در گلن‌ویو، آی.ال شروع کردم، یک سری فعالیت کار با دست  دارای چاشنی هنریو عناصری دیداری برای آموختن این روش به کودکان ترتیب دادم. تلاش کردم تا این فعالیت ها برای همه کودکان کم سال کاربرد داشته باشد.

نخست، دو قفسه ی کتابخانه را برای این کار در نظر گرفتم و نام این بخش را "نمایشگاه دیویی" گذاشتم. سپس بالای هر بخش، نشانه‌های رنگی بزرگی آویختم که روی آن ها نوشته شده بود:

•  ۰۰۰-۰۹۹ منابع مرجع عمومی (بشقاب پرنده‌ها، کامپیوترها، کتابخانه‌ها، روزنامه‌ها)
• ۱۰۰-۱۹۹ فلسفه و روان شناسی (ارواح، ستاره‌شناسی، احساسات)
• ۲۰۰-۲۹۹ مذاهب و اساطیر (داستان‌های انجیل، اساطیر)
• ۳۰۰-۳۹۹ علوم اجتماعی (پول، شکست‌ها ، تعطیلات، قصه‌های پریان، مد و ...) 

در زیر هر نشانه، چند منبع مطالعاتی (کتاب یا مواد دیداری- شنیداری) با برچسب‌های مناسب و شماره‌های دهدهی دیویی متناسب با آن ها قرار دادم. برای نمونه، زیر منابع مرجع عمومی، کودکان می توانند تصویر سه بعدی کتابخانه ی کنگره را که با شماره ۰۲۷ برچسب زده شده و یک فلاپی دیسک که با شماره ۰۲۵ علامت گذاری شده است را پیدا کنند. زیر بخش زبان‌ها، فرهنگ "وبستر" کوچکی که با شماره ی ۴۲۳ برچسب زده شده و زیر بخش علوم طبیعی، کتاب" اسمیت  سونیان" درباره ی تاریخچه  پرواز قرار دارد که با شماره  ۶۲۹ مشخص شده است. زیر موضوع هنرها، کاربران ساز زایلوفون را با ۷۸۰، کلاه بالز شیکاگو را با ۳۲/۷۹۶ و کارت‌های ارباب حلقه‌ها را با شماره ی ۵/۷۷۸ خواهند یافت. 

    هر وقت گروه دانش آموزان در مرکز رسانه ها گرد هم می آیند، در برابر این نمایشگاه جمع می شوند و اغلب  درباره منابع متفاوت و شماره های رده بندی دیویی‌شان می‌پرسند و می خواهند بدانند آیا می توانند از این کتاب ها و منابع به نمایش گذاشته شده دیدن کنند؟

این درخواست ها و کنجکاوی ها همیشه به فرصت های آموزشی خوبی تبدیل می شوند. من به آن ها توضیح می دهم که "سفید برفی"  و دیگر کتاب‌های افسانه‌های پریان همگی از نظر موضوع با هم یک جاهستند و یک نشانه ی دیویی مشخص یا شماره ی ۲/۳۹۸ را دارند. همه ی کتاب‌های مربوط  به پول را می توان زیر شماره ی۲/۳۹۸  پیدا کرد و... توضیحات من می‌تواند کلی و گذرا، یا مفصل و پیچیده باشد. این، بستگی به علاقه بچه‌ها ومدت زمانی دارد که در اختیار من است.

زمانی که دانش آموزان کلاس‌ها با آموزگارشان برای جست وجوی نخستین کتاب شان یا طرح‌های تحقیقاتی‌شان از کتابخانه بازدید می‌کنند، من فرصت پیدا می‌کنم به طور رسمی رده بندی دهدهی دیویی را معرفی کنم. هدف من این است که دانش‌آموزان را تشویق کنم تا منابعی را که به شکل دیداری، موضوع‌های دیویی را نشان می دهند، ورق بزنند و با آن ها بازی کنند.

با انجام این کار، قفسه نمایشی، تبدیل به یک ابزار جالب و هیجان‌انگیز برای مطالعه رسمی رده‌بندی اطلاعات می‌شود. من این اشیا و کتاب ها را با شماره های رده بندی در کنار هم قرار می دهم و از دانش آموزان می پرسم که آیا با این اشیا بازی کرده اند؟ در پاسخ، بیشتر کودکان مقاطع مختلف تحصیلی دست های شان را مشتاقانه بلند می کنند. اشتیاق بچه‌ها انگیزه بسیار خوبی برای معرفی و شرح سیستم دهدهی دیویی است. محیط بصری دیویی، یکی از محبوب‌ ترین مکان‌ها در مرکز رسانه‌های کتابخانه شده و هزینه ی چندانی نیز برنداشته است. من هرگز بیش از چند دلار برای این کار خرج نکرده‌ام و وسایل آن را از مکان‌هایی هم چون حراجی‌های پیاده‌رو، کتابفروشی‌های کودکان، موزه‌ها، کارت فروشی‌ها، نمایشگاه های هنری و فهرست‌های کتابخانه تهیه می کنم.

چند پیشنهاد که شما می توانید با آن‌ها کار خود را برای مبهوت سازی کودکان در استفاده از سیستم رده بندی دیویی شروع کنید:

با این که تعداد اندکی از مجموعه نمایشی کتابخانه ما ناپدید شد، بهتر است قفسه ی نمایشی تان را در جایی قرار دهید که بتوانید آن را ببینید. اشیایی را برای انجام این کار تهیه کنید که محکم و ارزان باشند. قفسه ی نمایشی را گه گاه با افزودن یا برداشتن اشیا، جذاب و متنوع نگاه دارید. اطمینان پیدا کنید هر کتابی که در این قفسه نمایش داده می‌شود، در مجموعه ی شما موجود باشد. من به دانش‌آموزان نشان می‌دهم که منابع قفسه نمایشی و کتاب های کتابخانه، شماره ی یکسانی دارند و آن‌ها می‌توانند کتاب های اصلی را پس از قرار دادن کتاب نمونه در قفسه ی نمایشی از کتابخانه بردارند. 

بنابراین، اگر شما و کودکان تان با شنیدن توضیحات درباره ی دیویی به خواب می‌روید، تلاش کنید نمایشگاه دیویی را درست کنید. این نمایشگاه آن ها را به دنیای منابع شگفت انگیز موجود در کتابخانه می کشاند، موضوع هایی به جذابیت مومیایی‌های مصری تا فضا و ماورای آن.