توران میرهادی
توران میرهادی استاد برجسته ادبیات کودکان ایران، در سال ۱۳۰۶ش. در خانواده‌ای فرهیخته در تهران زاده شد. پدر او از دانشجویان اعزامی به خارج از كشور بود و در رشته مهندسی راه و ساختمان و مكانیک در راه آهن در آلمان درس خوانده بود. مادرش آلمانی بود و مجسمه‌سازی و نقاشی می‌كرد.
خانواده میرهادی برای پیشگیری از دچار شدن فرزندشان به بیماری‌های واگیر كه در آن زمان بسیار فراوان بود، تابستان‌ها به شمیران می‌رفتند و در چادر زندگی می‌كردند. توران میرهادی در یكی از این چادر‌ها به دنیا آمد و سه ماه از دوران نوزادی خود را زیر چادر، در گهواره گذراند.
مادرش كه موسیقی نیز می‌دانست، شعرها و ترانه‌ها و قصه‌های كودكان آلمانی، از جمله برادران گریم را برای او می‌خواند. گیس سفید و كدبانوی خانه نیز برایش متل‌ها و قصه‌های ایرانی را باز می‌گفت.مادر توران دوستدار فرهنگ و ادبیات ایران بود و برای آشنایی فرزندان خود با ادبیات فارسی نشست‌هایی با شركت شاعران و نویسندگان برگزار می‌كرد.
توران در ۱۳ سالگی زندگینامه ژاندارک را خواند و در ۱۷ سالگی با خواندن شاهنامه فردوسی با آن پیوند ناگسستنی پیدا كرد. او افزون بر آموزش زبان و ادبیات فارسی، از مادر زبان آلمانی را نیز فراگرفت. توران میرهادی پس از یادگیری زبان آلمانی به فرا گرفتن زبان‌های فرانسه و انگلیسی پرداخت.
مادرش كه در هنرستان كمال الملک درس تاریخ هنر می‌داد، پایه‌های هنر نقاشی را نیز به فرزندانش آموخت. میرهادی افزون بر نقاشی با موسیقی و ورزش‌های گوناگون نیز آشنایی داشت. پس از پایان دوره دبیرستان در سال ۱۳۲۴ش. در رشته طبیعی دانشكده علوم به تحصیل پرداخت. در این هنگام، مبارزه با بی‌سوادی در ایران تازه آغاز شده بود و آموزگاران برجسته‌ای همچون جبار باغچه‌بان و محمد باقر هوشیار، جوانان را به كار سوادآموزی فرا می‌خواندند.
توران میرهادی از آن ها روش سوادآموزی را فرا گرفت و با مقوله آموزش و پرورش آشنایی یافت. با پایان گرفتن جنگ دوم جهانی، در سال ۱۳۲۵ش. در هنگامه ویرانی و گرسنگی در اروپا، به فرانسه رفت و در رشته روانشناسی تربیتی در «سوربن» و همزمان در رشته آموزش پیش از دبستان و ابتدایی در كالج «سوینه» پاریس درس خواند. بزرگ ترین دستاورد این آموزش‌ها، دستیابی به نگرشی نو به آموزش و پرورش كودكان بود. پس از بازگشت به ایران ازدواج كرد. سپس به كار در كودكستان و زبان‌آموزی پرداخت. در سال ۱۳۳۴ش. به نام برادر از دست رفته‌اش، كودكستان فرهاد و بعدها، دبستان و راهنمایی فرهاد را بنیاد نهاد. كتاب «جستجو در راه ها و روش های تربیت» گردآمده‌ای از تجربه‌های او در درازای ۲۵ سال سرپرستی مدرسه ی فرهاد است.
میرهادی در كلاس‌های تربیت مربی كودک در شهرهای مشهد، تبریز، رشت و تهران درس می‌داد و با «اداره مطالعات و برنامه‌های وزارت آموزش و پرورش» و «سازمان كتاب‌های درسی» در زمینه آزمایش كتاب‌های درسی نو در مدرسه فرهاد و تدوین كتاب‌های درسی و برنامه ریزی درسی دوره ابتدایی همكاری داشت. با یاری مجله ی «سپیده فردا» و با شركت فعال توران میرهادی، سه نمایشگاه از كتاب‌های كودكان در سال‌های ۱۳۳۵، ۱۳۳۷ و ۱۳۳۹ش. برگزار شد. در پی برگزاری این نمایشگاه‌ها شورای كتاب كودک با تلاش توران میرهادی و همفكران او، برای گسترش و پیشبرد هرچه بیشتر امر ادبیات كودكان در سال ۱۳۴۱ش. تاسیس شد.توران میرهادی همچنین بنیادگزار و مسئول طرح فرهنگنامه ی كودكان و نوجوانان، اولین كتاب مرجع ایرانی برای كودكان و نوجوانان است (۱۳۵۸ش.)
از آثار او می‌توان به:
دو گفتار درباره كتابخانه‌های آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه، كتاب كار مربی كودك، برنامه كار سالانه مربی در مهد كودک و كودكستان، جستجو در راه‌ها و روش‌های تربیت، تعلیمات اجتماعی سوم دبستان، راهنمای تدریس كتاب تعلیمات اجتماعی سوم دبستان، دو گفتار (كتابخانه آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه)، آنكه رفت، آنكه آمد،اشاره كرد.توران میرهادی در نگارش كتاب‌های تعلیمات اجتماعی، تاریخ، جغرافی و تعلیمات دینی چهارم دبستان، تعلیمات اجتماعی و دینی برای كلاس چهارم دبستان و گذری در ادبیات كودكان همكاری داشته است.
او كتاب‌ها و مقاله‌های زیر را نیز ترجمه كرده است:
افسانه چینی برای كودكان، گنجشك كوچولو، رفتار والدین ما باید چگونه باشد، تفاهم بین المللی به وسیله كتاب‌های كودكان و نوجوانان، آنچه از كنگره آموختیم، در باب افسانه‌ها و اسطوره‌ها برای كودكان و نوجوانان (با همكاری ثریا قزل ایاغ)
و مقاله‌هایی در مجله ی "سپیده فردا"، "ماهنامه آموزش و پرورش"، نشریه‌ها و گزارش‌های شورای كتاب كودك به چاپ رسیده است.
منبع