استانداردهای فضا و تجهیزات پیش‌دبستانی

هدف از ایجاد مراکز پیش دبستانی کمک به رشد جسمی ،ذهنی ، عاطفی و اجتماعی نوآموزان و در نهایت کمک به شکوفایی استعداد ها و علایق آن ها می باشد .یکی از مهم ترین وظایف این مراکز ایجاد محیطی امن ،سالم ،مطلوب همچون کانون گرم خانواده برای کودکان است .

تحقق چنین هدفی از دو بعد امکان پذیر می باشد:

 ۱-  تامین نیروی انسانی متخصص و کارآمد.

۲-  چگونگی اصول طراحی فضای فیزیکی مناسب جهت احداث چنین مراکزی چنانچه بر این باور باشیم که انجام طراحی فضایی صحیح و منطقی می تواند هدایت کننده و مبین عملکرد های منطبق با آن باشد اغراق نخواهد بود که برای بعد دوم ارزشی همانند بعد اول قایل باشیم.

از این رو ضابطه مند نمودن چنین فضا هایی این امکان را برای برنامه ریزان آموزشی و طراحان و دستگاه های اجرایی فراهم می آورد که با شناخت نیازها و روحیات استفاده کنندگان از این فضاها بتوانند به ایجاد محیط های پرورشی و آموزشی مطلوب و استاندارد برای گروه های سنی پیش دبستانی دست یابند .و از طرف د یگر از اختصاص ساختمان هاو فضا های نا مناسب به این مراکز یا ا عمال سلیقه ها و نظرات شخصی مختلف در طراحی اجتناب شود .
لذا با همکاری گروهی از کارشناسان و با بهره گیری از منابع و ماخذ اقدام به تهیه و تدوین اصول و ضوابطی شده که امید است با بکار گیری نکات مندرج در این آئین کار بتوان در امر برنامه ریزی و طراحی فضا های پیش دبستانی منطبق با استاندارد های رسمی و متداول عمل نمود.

نکاتی در مورد تجهیزات پیش دبستانی

• قرار گرفتن کلاس در طبقه هم کف
• نزدیک بودن کلاس به سرویس های بهداشتی
• در نظر گرفتن کلاس بزرگ با نور کافی و تهویه مناسب و فضا های باز حداقل ۶ متر مربع برای هر نوآموز – قابل شستشو بودن و لغزنده نبودن کف کلاس
• وجود حفاظ پنجره های کلاس و راه پله ها
• استفاده از رنگ های روشن و قابل شستشو در رنگ آمیزی دیوارها

  وجود وسایل ایمنی و کمک های اولیه:

•  عدم وجود زوایای تیز و برنده
• نصب کلید و پریز (مجهز به در پوش) مناسب و قرار گرفتن در ارتفاع مناسب
• وجود سیستم حراراتی و برودتی و تهویه در کلاس
•  انجام عایق بندی های لازم به منظور عدم تبادل حرارتی
• اختصاص دادن بخشی از حیاط مدرسه به زمین بازی

لازم است تمهیداتی برای امنیت نوآموزان در فضای بازی در نظر گرفته شود از این رو پوشاندن زمین بازی کودکان از کف پوش اسفنجی، چمن و یا مواردی که احتمال آسیب دیدن کودکان را به حداقل می رساند ضروری است. نبودن موانع آسیب زا و همه ی وسایلی که احتمال خطر را افزایش می دهد باید در فضای بازی کودکان مورد توجه قرار گیرد.

امکانات و تجهیزات پیش دبستانی

امکانات و تجهیزات به وسایل گفته می شود که به منظور اجرای برنامه های مراکز پیش دبستانی مورد نیاز است و ارتباط مستقیم با پرورش ،آموزش و نگهداری کودکان دارد .

• تهیه میز و صندلی چوبی متناسب با قد کودکان.
• تهیه کمد یا قفسه های نگهداری وسایل کودکان – نصب کلیه تجهیزات در فرو رفتگی دیوار – قفسه ها باید برای کودکان قابل دسترس باشد و در آن لوازمی چون کاغذ های رنگی ،مداد رنگی ،آب ،رنگ ،قلم مو ،برگه های مجلات و... قرار گیرد – قفسه های در دار و غیر قابل دسترس برای کودکان بطوری که مربیان بتوانند وسایلی چون قیچی ،انواع رنگ و وسایل برنده و تیز را در آن قرار داده و در موقع لزوم و تحت نظارت آن ها در اختیار کودکان قرار دهند.
• قفس مخصوص نگهدار ی پرندگان و حیوانات اهلی کوچک در صورت تمایل مربیان به آشنا کردن کودکان با این قبیل موجودات.
• یک جعبه کوچک خاک برای پرورش گل ها ،گیاهان یا سبزیجات به منظور آموزش کاشت و پرورش گل و گیاه به کودکان (در صورت استفاده از جعبه خاک برای پرورش گیاه ،الزاما از خاک های عاری از هر گونه آلودگی به کار گرفته شود.

یاد آوری : جهت آموزش مفاهیم علوم و ریاضی ،مربی می تواند از پدیده های موجود در طبیعت و اشیاءغیر مصرفی نیز استفاده نماید.

تجهیزات آموزش ریاضی

• منتخبی از وسایل زیر:

ترازو، ساعت، خط کش، سطل در اندازه های مختلف، قطره چکان، انواع کش، انواع ظرف با دهانه های گشاد و تنگ و کشیده، مکعب های چوبی در اندازه های مختلف، انواع قالب ها، احجام مکعب و مخروط و استوانه و...

تجهیزات آموزش علوم

منتخبی از وسایل زیر:

قفس جهت نگهداری حیوانات اهلی، قالب های حیوانات، ذره بین، آهن ربای نعلی شکل، دماسنج، آکواریوم، شیلنگ، پلاستیک، وان مخصوص کار با آب، بیلچه باغبان، سطل آب، جعبه های کوچک برای کاشت گیاه، ظروف پلاستیکی، اسفنج، پیمانه، انواع دانه های گیاهان، پوست خشک درختان، چراغ قوه، انواع صافی، آینه، چوب پنبه، قرقره متحرک، ماکت کره زمین، ماکت اسکلت بدن، ماکت اندام مختلف بدن.

تجهیزات موسیقی

بلوک های تولید کننده صدا یا زیلو فون، انواع مختلف طبل، مثلث موسیقی، زنگوله در اندازه و جنس های مختلف، دایره زنگی، سنج، شیپور، فلزات، انواع نوارهای موسیقی کودکانه، میز، ضبط صوت، انواع سوت.

تجهیزات هنر و کاردستی

سه پایه نقاشی، انواع تجهیزات نقاشی شامل پاستل، آبرنگ، گواش، مداد رنگی، مداد شمعی، زغال طراحی، رنگ های انگشتی، رنگ های خوراکی، ماژیک، رنگ پودری،انواع کاغذ، مقواهای نقاشی، تخته شاسی، گیره های کاغی، قیچی های کوچک، قلمو، ظروف مختلف برای درست کردن رنگ، انواع خمیر و انواع چسب.

تجهیزات کتابخوانی

مجموعه حداقل ۸۰ کتاب متناسب با گروه های سنی مختلف کودکان ،تابلوی قصه گویی با پارچه فوتر ،تشک نرم برای قصه گویی ،کارت های کتاب خوانی ،مجموعه ای از نوار قصه های کودکان.

تجهیزات صوتی و تصویری

تلویزیون، ویدئو، نوارهای ویدئویی مخصوص کودکان، ضبط صوت، نوارهای کاست کودکانه، پرژکتور و فیلم استریپ.

اسباب بازی‌ها

وسایل تعادلی شامل:  تخته تعادل، نردبان، طناب برای آویزان شدن، میله تعادلی، تاب، تخته پرش، چهار پایه های کوچک به ارتفاع ۲۰ سانتی متر – اسب چوبی، الاکلنگ چوبی چند کاره، قایق متحرک، سرسره مخصوص فضای بسته.

تجهیزات فضای باز مراکز پیش دبستانی

تاب،سرسره، الاکلنگ، وسایل چرخدار از جمله چرخ دستی و گاری، بلوک، بشکه، توپ، طناب، حوضچه مخصوص شن بازی با روکش مناسب.