روح کودکم بیمار است

متاسفانه برخی از کودکان از مشکلات روحی رنج می‌برند که می‌توان آن‌ها را به بی نظمی‌های روحی- اجتماعی، عادت عجیب، اضطراب، رفتار نامتعادل و مشکلات خواب طبقه بندی کرد.

  ۱- بی نظمی‌های روحی- اجتماعی

    بی نظمی‌های روحی- اجتماعی شامل موارد زیر می‌شود:

    الف: بی نظمی عاطفی مثل دلشوره یا افسردگی

    ب: بی نظمی رفتاری مثل پرخاشگری

    پ: عملکرد فیزیکی مثل بی نظمی روحی- وراثتی

    ت: عملکرد ذهنی مثل مشکلات تحصیلی

احتمال دارد عواملی از جمله رفتار والدین- بی ثباتی و یا تناقض- مشکلات خانوادگی یا زناشویی، آزار کودکان یا سهل انگاری نسبت به آن‌ها، اغماض بیش از حد، بیماری، مصدومیت، جدایی و محرومیت موجب این بی نظمی‌ها شود. مشکلات کودکان غالباً بیشتر از یک عامل دارد و ممکن است مسائلی مثل رده سنی، خلق و خو، تقلید و توانایی هماهنگی در میان خانواده و طبیعت و مدت استرس بر اشکال آن تأثیر بگذارد. یادتان باشد کودکان همیشه بلافاصله نسبت به وقایع واکنش نشان نمی‌دهند.بهتر است والدین از قبل فرزندان خود را برای مقابله با چالش‌های مختلف- مثل جراحی و یا جدایی- آماده کنند. 

کودکان باید بتوانند به راحتی درباره ترس‌ها و نگرانی‌های خود با والدینشان حرف بزنند.معمولاً کودکان کم سن و سال در هنگام مواجهه با عوامل استرس زا دچار بی نظمی تغذیه و خواب می‌شوند ولی کودکان بزرگ تر ممکن است در ارتباط با دوستان و اعضای خانواده به مشکل برخورد کنند، دچار افت تحصیلی شوند، رشد کمتری نسبت به همسالان خود داشته باشند و یا از بیماری‌هایی مثل «فوبیا» رنج ببرند. تشخیص اینکه آیا رفتار این کودکان طبیعی است و یا نیاز به درمان دارند کار آسانی نیست و این مساله به مدت و شدت علائم بستگی دارد.

۲- عادات عجیب

بی نظمی در عادات شامل رفتارهایی است که هنگام تلاش کودک برای کاهش اضطراب از وی سر می زند همانند:

    الف: مکیدن شست دست

    ب: تیک در دستگاه صوتی

    پ: جویدن ناخنت: کشیدن مو

    ث: نگه داشتن نفس

    ج: ضربه زدن به سر

    چ: تکان دادن بدن 

    ح: زدن یا گاز گرفتن خود

    خ: لکنت زبان 

تمام کودکان در برهه ای از زندگی خود به تکرار رفتارهای عجیب می‌پردازند ولی اگر این رفتارها ادامه یابد و بر روی شرایط بدنی، عاطفی و اجتماعی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد باید، فکر چاره بیفتید. این مساله را نیز در نظر داشته باشید که گاهی کودکان به تقلید از والدین خود می‌پردازند. 

الف: مکیدن شست دست: این عادت در سال‌های اولیه کودکی کاملاطبیعی است. کودکی که در آستانه دندان در آوردن قرار دارد شست خود را می‌مکد و اگر این کار بر فعالیت‌های او تأثیر منفی نگذارد باید نادیده گرفته شود. 

ب: تیک داشتن: تیک حرکات مداوم عضلات است که تنش ناشی از شرایط فیزیکی و عاطفی را کاهش می‌دهد و بیش از سایر اعضا سر، گردن و دست‌ها را درگیر می‌کند. برای یک کودک تحمل این وضعیت برای مدتی طولانی کار دشواری است.، فشار والدین این امر را تشدید می‌کند و نادیده گرفتن، کاهش آن را به دنبال دارد. یادتان باشد در طول خواب اثری از تیک دیده نمی‌شود. 

پ: لکنت: این مشکل در ۵ درصد از کودکانی که در حال یادگیری حرف زدن هستند دیده می‌شود و حدود ۲۰ درصد از آن‌ها تا بزرگسالی با آن دست به گریبان هستند. این مساله در پسران بیشتر از دختران مشاهده می‌شود. در بسیاری از موارد این مشکل به خودی خود حل می‌شود و نیازی به درمان ندارد ولی اگر وضعیت نگران کننده ای پیش آمد حتماً با متخصص مشورت کنید. 

۳-اضطراب

اضطراب و ترس بخشی از روند طبیعی رشد محسوب می‌شود ولی اگر این مسائل ادامه یابد باید به فکر درمان باشید. حدود ۷ درصد از کودکان دچار بی نظمی اضطراب می‌شوند. ترس از مدرسه در یک تا دو درصد از کودکان دیده می‌شود و حدود ۷۵ درصد از چنین کودکانی از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند. برای کشف علل این مشکل باید ارتباط خود را با مدرسه فرزندتان تقویت کنید. 

۴- رفتار نامتعادل

در برخی از مواقع فرزند شما رفتاری را نشان می‌دهد که برای کودکان کم سن و سال تر طبیعی است. در کودکان کم سن و سال رفتارهایی مثل نگه داشتن نفس یا ابراز خشم مفرط، ناشی از ناامیدی و رنجیدگی خاطر از ناتوانی در کنترل اوضاع است. در این موارد والدین باید از تنبیه فرزند خود بپرهیزند و در صورت امکان از اتاق خارج شوند. در برخی از مواقع کودک نیاز به حمایت و تسلای خاطر والدین خود دارد.درحالی که دروغ گفتن یا دزدی کردن در کودکان کم سن و سال تا حدی طبیعی است ولی در صورت ادامه یافتن این مسائل باید دخالت کنید، تنبلی، خشم مفرط، رفتارهای ضداجتماعی و پرخاشگری نباید طبیعی قلمداد شوند.

بی نظمی عدم تمرکز: افرادی که از بی نظمی عدم تمرکز رنج می‌برند نمی‌توانند به خوبی وظایف خود را انجام دهند. آن‌ها اشتباهات زیادی مرتکب می‌شوند، علاقه چندانی به تلاش فکری ندارند، بدون تفکر حرف می‌زنند و سخنان دیگران را قطع می‌کنند.والدین عزیز! رفتار کودک خود را در خانه و مدرسه تحت نظر داشته باشید.

 ۵- مشکلات خواب

بی نظمی در خواب به مفهوم کم خوابی و یا پرخوابی است. طولانی‌ترین مدت خواب برای کودکان یک تا سه ماه بین نیمه شب و صبح است ولی در یک سالگی ۳۰ درصد از کودکان ممکن است شب‌ها بیدار شوند. می‌توان گفت در پنج سالگی است که الگوی ثابتی برای خواب شکل می‌گیرد ولی رفتار والدین و عوامل دیگر در این مسئله دخالت دارند. بی نظمی در خواب می‌تواند تأثیر زیادی بر روی روند رشد آگاهی کودک و عملکرد والدین او بگذارد.تحقیقات نشان می‌دهد در کودکان ۲ تا ۳ ساله میان بی نظمی در خواب و بی نظمی در احساسات و رفتار ارتباط تنگاتنگی وجود دارد.

از دست دادن حافظه و چاقی نیز می‌تواند از تبعات بی نظمی در خواب باشد.تعیین زمان مناسبی برای رفتن به بستر، انجام فعالیت‌های آرامش بخش و استفاده از نور مناسب به بهتر شدن الگوی خواب منجر می‌شود. هنگام خواب کودک به اعتراض‌های او توجه نکنید. البته از این امر اطمینان حاصل کنید که بیمار نباشد. در عوض قبل از خوابیدن با او به فعالیت‌های مناسب بپردازید. تحقیقات نشان می‌دهد این کار بسیار مفید خواهد بود.

مترجم: آذر شایان