کودکان حداکثر روزی ۲ ساعت تلویزیون ببینند

تلویزیون را در اتاق خواب کودک قرار ندهید و نگذارید تلویزیون پرستار کودک شود. این روزها و بخصوص در ایام تعطیلات، ساده‌ترین کار سرگرم شدن با برنامه‌های تلویزیون است. کودکان نیز فرصتی فوق العاده پیدا می‌کنند و ترجیح می‌دهند، اکثر ساعات روز را جلوی تلویزیون یا رایانه نشسته و برنامه‌های مختلف را تماشا کنند. البته دقت داشته باشید که تماشای تلویزیون همیشه اثری منفی نداشته و جنبه‌های مثبتی نیز در بردارد. به واقع شیوه استفاده از آن است که موجب منفی یا مثبت شدن اثراتش می‌شود. دکتر فیروزه ساجدی، متخصص کودکان در این باره به «جام جم» می‌گوید: «برنامه‌های آموزشی تلویزیون یا رایانه با بهبود مهارت‌هایی همچون خواندن، حل مساله، ریاضیات و افزایش خلاقیت در کودکان می‌توانند تاثیراتی مثبت بر زندگی آن‌ها داشته باشند. همچنین بچه‌ها می‌توانند با استفاده درست از تلویزیون و رایانه، دانش خود را درباره جهان پیرامون افزایش دهند.»

 اثرات منفی تماشای تلویزیون و بازی‌های رایانه ای

وی با اشاره به اثرات منفی تماشای تلویزیون و برخی بازی‌های رایانه ای می‌افزاید: «تماشای فیلم‌های خشن باعث ایجاد رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان می‌شود. همچنین تماشای این گونه فیلم‌ها می‌تواند منجر به کاهش حساسیت کودک نسبت به خشونت شده و موجب درک نادرست او از جهان پیرامون ـ به عنوان محلی خطرناک و ناامن ـ بشود.» به گفته دکتر ساجدی، تماشای این گونه فیلم‌ها به تنهایی باعث بروز رفتارهای خشونت آمیز در کودک نمی‌شود و علل دیگری همچون فقر، بیکاری و اعتیاد در خانواده و همچنین اختلال عملکرد خانواده نیز در بروز چنین مشکلاتی مؤثر هستند. این دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی یادآور می‌شود: «دیدن فیلم‌های نامناسب و تبلیغ استفاده از سیگار در آن‌ها، کودک را به استفاده از این مواد سوق داده و منجر به مشکلاتی می‌شود.»

دکتر ساجدی می‌گوید: «اختلالات خواب از مشکلاتی است که بخصوص در مورد شیرخواران و نوپایانی که زیاد تلویزیون تماشا می‌کنند، مطرح می‌شود. این مشکل میان این گروه سنی، بر رشد و تکامل کودک و حتی سیستم ایمنی او نیز تأثیر می‌گذارد. ذکر این نکته نیز لازم است که تماشای تلویزیون به دلیل کاهش تمرکز کودک در خانه و مدرسه می‌تواند موجب افت تحصیلی او نیز بشود.» 

چگونگی برخورد صحیح با مشکل

دکتر ساجدی در مورد نحوه رویارویی با این مشکل توضیح می‌دهد: «با توجه به مدت زمان تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه و محتوای آن‌ها، والدین باید نظارت دقیقی بر چگونگی استفاده کودکان داشته باشند. لازم است دقت کنید که مدت زمان تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه برای کودکان حداکثر دو ساعت در روز است.» وی می‌افزاید: «محتوای فیلمی که کودک می‌بیند یا بازی ای که انجام می‌دهد نیز باید توسط والدین ارزیابی شود. آن‌ها همچنین می‌توانند در مورد واقعیت‌ها و مسائل غیرواقعی فیلم و بازی با کودک صحبت کنند.»

 این دانشیار دانشگاه با اشاره به اهمیت فعالیت‌ها و سرگرمی‌هایی به غیر از تماشای تلویزیون می‌گوید: «فراهم کردن سرگرمی‌هایی همراه با فعالیت و تحرک بدنی برای کودکان مناسب تر است. بنابراین بهتر است زمان‌های آزاد را بیشتر از تماشای تلویزیون، به فعالیت‌هایی نظیر ورزش و رفتن به پارک اختصاص دهید. همچنین می‌توانید سرگرمی‌های دیگری همچون خواندن کتاب و بازی‌های فکری، برای کودک فراهم کنید که البته خیلی بهتر است اگر پدر یا مادر نیز در انجام این کارها با کودک مشارکت و همراهی داشته باشند».

دکتر ساجدی در ادامه به راهکارهای دیگری هم اشاره کرده و می‌گوید: «برای رسیدن به این هدف، نباید در اتاق خواب کودک تلویزیون قرار داد. همچنین هنگام غذا خوردن نیز کودک نباید مشغول تماشای تلویزیون باشد و نکته مهم تر این است که نباید از تلویزیون به عنوان پرستار کودک استفاده شود.»  بنابراین بهتر است با کمی دقت و توجه بیشتر، به کودکان بیاموزیم که از تلویزیون و رایانه بهتر استفاده کنند. همچنین پزشکان متخصص معتقدند تماشای افراطی تلویزیون و بازی‌های رایانه ای، کودکان را چاق و بی تحرک می‌کند که این مساله در آینده سلامتی آن‌ها را به مخاطره می‌اندازد. بنابراین شایسته است ساعات تماشای تلویزیون از سوی کودکان را مدیریت کنیم و از افراط و تفریط در این زمینه بپر هیزیم.

 نویسنده: نیلوفر اسعدی بیگی