آشنایی کودک پیش دبستانی با اعضای بدن انسان

یکی از مراحل مهم زندگی کودکان آشنایی با اعضای بدن انسان و یادگیری درباره‌ی هریک از آن‌هاست. والدین برای آموزش اعضای بدن به کودک پیش‌دبستانی انتخاب‌های زیادی دارند، اما نکته اینجاست که این آموزش‌ها نباید خسته‌کننده باشند! 

نوزاد از سه یا چهار ماهگی دستان خود را می‌شناسد و اکتشاف و شناسایی اعضای بدن از همین‌جا آغاز می‌شود. پس از آن، کودک متوجه پاهای خود می‌شود و شما در یک چشم به هم زدن خواهید دید که او به بازوها، انگشتان پا و چشمانش اشاره می‌کند. در این مقاله، همه‌ی نکات لازم را درباره‌ی آموزش اعضای بدن به کودک پیش‌دبستانی بررسی خواهیم کرد.

چرا آموزش اعضای بدن به کودکان اهمیت دارد؟

کودکان کنجکاوند و دوست دارند جواب همه چیز را بدانند. زمانی‌که کودک شروع به شناختن خود می‌کند، درباره‌ی بدنش نیز بسیار کنجکاو می‌شود و سؤالات زیادی برایش مطرح خواهد شد. به همین دلیل، آموزش اعضای بدن انسان به کودکان بسیار مهم است. از دیگر دلایل آموزش اعضای بدن به کودک می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد؛ آموزش اعضای بدن انسان:

• تجربه‌ی یادگیری کودک را گسترش می‌دهد.
• کلمات جدیدی را به کودک معرفی می‌کند که به دایره‌ی لغات او اضافه خواهند شد.
• کودک را با عملکرد اعضای بدن آشنا می‌کند.

چه زمان باید درباره‌ی اعضای بدن به کودکان آموزش دهیم؟

برای آموزش دادن مستقیم اعضای بدن به کودکان هیچ سن مشخصی وجود ندارد. بسیاری از کودکان نام اعضای بدن خود را از طریق موسیقی و شعر یاد می‌گیرند. با وجود این، اگر می‌خواهید آموزش اعضای بدن را به صورت هدفمند انجام دهید، هرچه زودتر این کار را انجام دهید بهتر است. فقط با بزرگ‌تر شدن کودک باید نوع آموزش خود را تغییر دهید.

نوزادان به‌محض ورود به دنیا یادگیری را شروع می‌کنند. البته در بیشتر موارد آموزش اعضای بدن به کودک خود‌به‌خود اتفاق می‌افتد؛ برای مثال، هنگام تعویض پوشک وقتی‌ شکم کودک را لمس می‌کنید و اسم این عضو را به زبان می‌آورید، کودک نیز با تقلید کردن از شما اسم این عضو را یاد می‌گیرد. یا هنگامی‌که به کودک نوپای خود می‌گویید دست بزند (کف زدن) و به دست خود اشاره می‌کنید کودک متوجه می‌شود که این دو عضو دست‌هایش هستند.

به‌طور کلی، کودکان در سیزده تا پانزده‌ماهگی نام اعضای بدن را متوجه می‌شوند و در هجده‌ماهگی  حداقل به یک یا دو عضو بدن خود اشاره می‌کنند.

چگونه به کودک پیش ‌دبستانی اعضای بدن انسان را آموزش دهیم؟

1.    همیشه درباره‌ی اعضای بدن صحبت کنید

کودکان به هرآنچه والدین‌شان بگویند گوش می‌دهند. آن‌ها مانند اسفنج‌های کوچکی هستند که هر حرفی را از دهان شما خارج شود جذب می‌کنند؛ بنابراین زمانی‌که مشغول انجام دادن فعالیت‌های روزانه مانند پوشاندن لباس و مسواک زدن دندان‌های کودک هستید، از نام اعضای بدن استفاده کرده، درباره‌ی آن‌ها صحبت کنید. هرچه تعداد دفعات بیشتری بگویید «بازویت را در آستین بگذار» یا «باید زبانت را هم مسواک بزنیم»، احتمال اینکه کودک این کلمات را بفهمد و درک کند بیشتر می‌شود.

2.    به اعضای بدن حیوانات اشاره کنید

برخی کودکان دوست ندارند برای آشنایی با اعضای بدن‌ مدام نام اندام‌های آن‌ها را بگویید؛ زیرا تکرار آن‌ها را خسته می‌کند. در این صورت می‌توانید به اعضای بدن حیوانات عروسکی یا حیوان خانگی‌تان اشاره کنید؛ همچنین می‌توانید به کودک نشان دهید که بعضی حیوانات دم دارند و بعضی دیگر ندارند. با این روش، کودک به تفاوت‌ها و شباهت‌ها نیز توجه می‌کند.

3.    شعرهایی مرتبط با اعضای بدن بخوانید

کودکان عاشق موسیقی و آواز خواندن هستند و وقتی‌که والدین‌ برای آن‌ها شعر می‌خوانند بسیار هیجان‌زده می‌شوند. در بسیاری از آهنگ‌های محبوب کودکان از اعضای بدن نام برده شده است. سعی کنید هر روز یکی از این شعرها را بخوانید. به قسمت‌های گوناگون بدن اشاره کنید و با ریتمِ شعر کارهای خنده‌دار انجام دهید. هرچه بیشتر این کار را تکرار کنید، کودک زودتر اسامی اعضای بدن را یاد می‌گیرد.

4.    از کودک سؤال کنید

هرچه سن کودک بیشتر باشد، با پرسش و پاسخ راحت‌تر می‌توان اعضای بدن را به او شناساند. از او بپرسید که آیا می‌داند فلان قسمت بدن کجاست و از او بخواهید به آن اشاره کند. در صورت نیاز، هیچ اشکالی ندارد که کمی او را راهنمایی کنید. 

5.    کتاب‌هایی درباره‌ی اعضای بدن بخوانید

والدین می‌دانند که کتابخوانی برای کودکان چقدر اهمیت دارد. کتابخوانی راهی باارزش و مفید برای فراگیری زبان است. با خواندن کتاب، در عین حال که زمان مفیدی را صرف توسعه‌ی مهارت‌های خواندن (پیش‌خوانی) کودک می‌کنید، اعضای بدن را نیز به او آموزش می‌دهید.

بسیاری از کتاب‌های کودک به‌طور اختصاصی به آموزش اعضای بدن پرداخته‌اند. در زیر چند نمونه از این کتاب‌ها را معرفی کرده‌ایم:

خرید کتاب 50 پرسش درباره‌ی بدن

خرید کتاب بدن انسان

6.    پوستر بدن انسان را به دیوار آویزان کنید

بسیاری از کودکان از طریق مشاهده بهتر یاد می‌گیرند. چند پوستر بزرگ بدن انسان را در اتاق خواب آویزان کنید و به‌طور منظم به قسمت‌های گوناگون آن اشاره کنید. درباره‌ی وظایفی که هر قسمت از بدن برعهده دارد نیز صحبت کنید.

7.    با کارت‌های تصاویر اعضای بدن بازی کنید

بعضی کارت‌ها مختص آموزش اعضای بدن به کودکان هستند. این کارت‌ها نه‌تنها اسامی اعضای بدن را به کودک آموزش می‌دهند، در حین یادگیری نام‌ها، روی مهارت‌های حرکتی ظریف کودک نیز کار می‌کنند.

خرید نام واژه‌های بدن من - کارت های مهارت های شناختی

خرید کارت‌های تصویری من و بدنم

چگونه اعضای خصوصی بدن را به کودک آموزش دهیم؟

والدین نباید آموزش اعضای خصوصی بدن را نادیده بگیرند. بسیاری از والدین درباره‌ی اعضای خصوصی بدن با کودکان‌شان صحبت نمی‌کنند و در نهایت، برای نامیدن این اعضا از لقب‌های مستعار استفاده می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین کارهایی که والدین می‌توانند انجام دهند این است که به فرزند خود بیاموزند درباره‌ی اندام خصوصی‌اش هیچ‌گونه شرم یا خجالتی نداشته باشد. برای نامیدن این اندام‌، از نام‌ مناسب استفاده کنید، نه نام مستعار؛ زیرا هیچ عضوی از بدن ما شرم‌آور نیست.

البته نیازی نیست که به کودک پیش‌دبستانی آموزش جنسی بدهید. همین اندازه که نام اندام تناسلی را به او آموزش دهید کافی است. اگر متوجه شدید که کودک از کلمه‌ی دیگری استفاده می‌کند، کلمه‌ی صحیح را به او بگویید.

اگر علاقه دارید کودکان پیش‌دبستانی خود را با فعالیت‌هایی مانند کاردستی، شعر، بازی، کاربرگ با اعضای بدن آشنا کنید مقاله‌ی فعالیت‌ هایی برای آشنایی کودک پیش دبستانی با اعضای بدن + کاربرگ را در سایت آموزک مطالعه کنید.

سخن پایانی

آموزش اعضای بدن انسان به کودک پیش‌دبستانی آسان‌تر از آن است که فکرش را می‌کنید. قبل از اینکه سراغ بازی‌ها، کتاب‌ها و شعرهای بامزه بروید، درباره‌ی اعضای بدن با کودک صحبت کنید و هریک را به او نشان دهید. خیلی سریع‌تر از آنچه انتظارش را دارید کودک نام اعضای بدن را یاد خواهد گرفت.