دود رایانه در چشم بچه‌ها

احساس خستگی مفرط و سردرد از جمله مشکلاتی است که در اثر بازی کردن با تلفن همراه و رایانه برای کودکان ایجاد می‌شود. این روزها دیگر خیلی عجیب نیست اگر بچه‌هایی را ببینیم که ساعت‌ها مقابل تلویزیون یا رایانه می‌نشینند و مشغول بازی می‌شوند بدون این که کار دیگری انجام دهند، سرشان را برگردانند و حتی پلک بزنند .آن‌ها طوری محو بازی می‌شوند که انگار هیچ موضوع مهم دیگری در اطرافشان وجود ندارد؛ فقط به صفحه رایانه خیره می‌شوند و ساعت‌ها در دنیایی دیگر زندگی می‌کنند؛ دنیایی پر از هیجان و سراسر رنگ و سرعت و گاهی خشونت. آن‌ها محو چنین فضایی می‌شوند غافل از این که چنین کاری می‌تواند سلامت روح و جسمشان را به خطر بیندازد. البته پدرها و مادرها بیشتر نگران سلامت چشم فرزندشان هستند ولی غیر از چشم، در صورت تکرار این روش، مشکلات متعدد دیگری هم برای بچه‌ها پیش خواهد آمد.

در سال‌هایی نه چندان دور، فضای خانه‌ها به کودکان اجازه می‌داد ساعت‌ها همراه دوستانشان در حیاط بازی کنند، بدون این که حوصله‌شان سر برود یا احساس تنهایی و خستگی کنند. حالااما شرایط فرق کرده است. این روزها بچه‌ها بیشتر ساعات روز را تنها هستند و به نوعی مجبورند خود را با بازی‌های رایانه ای یا برنامه‌های تلویزیونی مشغول کنند. نتیجه چنین برنامه ای هم مشخص است؛ تنهایی وانزوای بیشتر. به همین دلیل متخصصان هشدار می‌دهند و به والدین توصیه می‌کنند ساعات استفاده از این بازی‌ها و لوازم راکنترل کنند تا بچه‌ها از دنیای اطرافشان دور نمانند.

سردردهای رایانه ای

بچه‌ها می‌توانند چندین و چند ساعت پشت سر هم مشغول بازی با رایانه، تبلت و تلفن همراه شوند؛ بدون این که حواسشان به دنیای اطرافشان باشد. آن‌ها چنان به صفحه رایانه خیره می‌شوند که فراموش می‌کنند در دنیایی واقعی زندگی می‌کنند و همین بی توجهی به اطراف می‌تواند مشکلاتی برایشان ایجاد کند. احساس خستگی مفرط و بی توجهی به محیط پیرامون یکی از این مسائل است که به گفته دکتر بهروزی می‌تواند سلامت کودکان را تهدید کند. دکتر زهره بهروزی، چشم پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه در گفت وگو با جام جم در این باره چنین توضیح می‌دهد:

کودکان و نوجوانانی که برای مدتی طولانی و به صورت پیوسته با تلفن همراه، رایانه و تبلت مشغول بازی می‌شوند یا در دنیای اینترنت می‌چرخند، توجه چندانی به اطرافشان ندارند و به همین دلیل ممکن است با سردردهای مزمن و احساس خستگی مفرط روبه رو شوند. وی به جذابیت این بازی‌ها و احساس لذتی که برای بچه‌ها ایجاد می‌کند، اشاره کرده و یادآور می‌شود: این بازی‌ها برای بچه‌ها بسیار جذاب است و به همین دلیل ممکن است بچه‌ها حتی حاضر نباشند هنگام بازی به اندازه کافی پلک بزنند؛ بنابراین خیلی عجیب نیست که ساعت‌ها با چشمانی باز مقابل رایانه، تلفن همراه و تلویزیون بنشینند و مشغول تماشای آن‌ها شوند. این چشم پزشک می‌افزاید: چنین وضعی می‌تواند باعث خشکی سطح چشم‌ها شده و برای رفع چنین حالتی، آبریزش از چشم‌ها آغاز می‌شود. زمانی که کودکان می‌خواهند با دست، این آبریزش را پاک کنند آلودگی‌ها به چشم منتقل خواهد شد.

بیش از توان از چشم‌ها کار نکشید

هر یک از اعضای بدن انسان برای کار کردن، توانایی خاص و محدودی دارد و این طور نیست که هر عضو بتواند بدون محدودیت و بیش از توانش کار کند. بنابراین زمانی که بچه‌ها ساعت‌ها مشغول بازی با رایانه و تلفن همراه می‌شوند، طبیعی است بیش از توان چشم‌ها از این عضو حساس استفاده کنند. دکتر بهروزی با بیان این مطلب توضیح می‌دهد: گاهی اوقات بچه‌ها ساعت‌های طولانی مشغول چنین فعالیت‌هایی می‌شوند و همین کار می‌تواند باعث کار کشیدن بیش از حد از چشم‌ها شود. البته این چشم پزشک تاکید می‌کند بازی‌های رایانه ای نمی‌تواند موجب پدید آمدن مشکلاتی مانند بروز آب مروارید زودرس یا آب سیاه شود، ولی کار کردن مداوم و بیش از حد چشم‌ها می‌تواند باعث خستگی مفرط و سردرد کودکان شود.

وی می‌افزاید: علاوه بر مشکلاتی که گفته شد، زمانی که بچه‌ها در حالت نشسته مشغول بازی می‌شوند ممکن است به دلیل قرار گرفتن در وضع نامناسب، با مشکلات اسکلتی و اختلالاتی در ستون فقرات هم روبه رو شوند. از طرف دیگر، بی تحرکی و نشستن برای ساعت‌های طولانی نیز زمینه ساز بروز بیماری‌ها و مشکلات دیگری خواهد شد. چاقی مفرط یکی از این مسائل است که به گفته دکتر بهروزی می‌تواند سلامت کودکان را به خطر بیندازد. این موضوع چنان گسترشی دارد که از چاقی کودکان به عنوان یکی از معضلات و موانع سلامت در جوامع امروزی نام می‌برند.

انزوا به جای روابط صمیمانه 

یکی از مشکلات یا بهتر است بگوییم معضلات جوامع امروزی، رنگ باختن روابط عاطفی خانواده‌هاست. سرگرم شدن افراد خانواده به تلویزیون، رایانه‌های شخصی و گوشی‌های تلفن همراه، انزوای فردی را جایگزین روابط صمیمانه و عاطفی خانوادگی کرده است. برای رفع این مشکل هم پدر و مادرها نقشی اساسی دارند، هر چند بر سهم رسانه‌ها و مراکز آموزش همگانی نیز نباید چشم فرو بست.

بازی فقط با برنامه ریزی

دکتر بهروزی به پدر و مادرها توصیه می‌کند برای کاهش آثار مخرب بازی‌های رایانه ای، ساعات استفاده از لوازمی چون رایانه و تلویزیون را برای کودکان محدود کنند و ساعت‌هایی را هم به ورزش و فعالیت‌های جسمی اختصاص دهند تا آن‌ها بتوانند با حفظ سلامت برای سایر کارهایشان نیز زمان داشته باشند. این عضو هیات علمی دانشگاه تاکید می‌کند: به هیچ عنوان نباید اجازه دهیم این بازی‌ها جایگزین ساعات درس خواندن و فعالیت جسمی کودکان شود و فراموش نکنیم پدر و مادر تنها کسانی هستند که می‌توانند برنامه مناسب زندگی بچه‌ها را تنظیم کنند. به گفته این چشم پزشک، بچه‌ها باید در فضایی مشغول بازی شوند که نور کافی داشته باشد و علاوه بر این باید یاد بگیرند فاصله استاندارد (۳۳ سانتی متر) از صفحه رایانه را رعایت کنند. همچنین کودکانی که از عینک استفاده می‌کنند حتما باید هنگام بازی عینکشان را نیز به چشم داشته باشند.

 نویسنده: نیلوفر اسعدی بیگی