کودک نابینا و اسباب بازی

کودکان نابینا یا کم‌بینا به سبب وضعیت ویژه ی خود، دیرتر و دشوارتر از کودکان سالم با اسباب‌بازی‌ها بازی می‌کنند. بنابراین، بردباری و حوصله‌ والدین و مربیان، در آشنا کردن کودکان نابینا با وسایل بازی عامل تاثیر گذاری به شمار می آید.در نخستین گام، باید تلاش کرد کودک نابینا با بازی و اسباب‌بازی آشنا شود و بازی کردن با اسباب‌بازی‌های گوناگون را بپذیرد. در گام بعد، باید کم‌کم او را با بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های مختلف آشنا کرد تا اطلاعات بیشتری از دنیای پیرامون خود به دست آورد.در مرحله ی پایانی باید به واکنش‌های او هنگام بازی توجه کرد تا بتوان به علایق،نیازها و توانایی‌های او پی برد. این اطلاعات به والدین و مربیان کمک می کنند تا کودک نابینا را به راه درست آموزش و پرورش ذهنی هدایت کنند.

 آموزش همراه با شادی وبازی

 اسباب بازی های ویژه‌ی کودکان نابینا، تنها ابزار بازی و سرگرمی نیستند، بلکه باید همچون ابزار آموزشی- پرورشی، مطالب تازه‌ای به کودکان بیاموزند.  برای دست یافتن به این هدف، در انتخاب اسباب‌بازی‌های ویژه ی کودکان نابینا باید به نکات زیر توجه داشت:

داشتن صدا مثل ماشین: صدا و حرکت داشتن اسباب‌بازی،سبب برقراری ارتباط بیشتر و بهتر کودک نابینا با آن می‌شود. کودک نابینا از روی صدا، حرکت و ویژگی های مشابه آن ها، می‌تواند شکل اسباب‌بازی را در ذهنش مجسم کند. پس از آن، با تطبیق ویژگی های اسباب‌بازی با همان شی‌ء در دنیای واقعی، با ویژگی های اشیای واقعی آشنا می‌شود، مثل بازی با ماشین اسباب‌بازی و مقایسه‌ ی آن با ماشین واقعی.

روشن و شاد بودن مثل رنگین‌کمان: شاد بودن و پر رنگ بودن اسباب‌بازی‌ها بیشتر در اسباب‌بازی‌های کودکان کم‌بینا  اهمیت دارد. به این ترتیب، کودک کم‌بینا اسباب بازی را می‌بیند و با رنگ‌ها نیز آشنا می‌شود. توپ‌های رنگی، سازه‌های رنگی (لگو)، عروسک‌ها یی با لباس های رنگی و به طور کلی هر اسباب‌بازی رنگارنگ و شادی بخش، برای کودکان کم‌بینا مناسب است.

اسباب‌بازی با شکل خاص یا سطح برجسته: اسباب‌بازی‌هایی که مانند توپ بسکتبال سطح ناصاف دارند یا مثل صفحه ی شماره‌گیر تلفن،  دارای برجستگی و فرورفتگی اند، یا مانند خمیر بازی انعطاف‌پذیرند،نیز برای کودکان نابینا مناسب‌اند. اسباب بازی کودکان نابینا باید به گونه ای باشد که کودک با دست کشیدن روی آن، با مفهوم‌هایی مانند حجم، شکل، اندازه، جنس و... آشنا شود. این اسباب‌بازی‌ها خلاقیت کودک را هم تقویت می‌کنند.

مثل توپ متحرک باشند: برخلاف آنچه تصورمی شود که اسباب‌بازی کودکان نابینا نباید آن ها را به تحرک وادارد، اسباب‌بازی‌های این کودکان باید آن ها را به راه رفتن، ورزش و استفاده از اندام های مختلف بدن برانگیزند. گوشه‌گیری، یکی از مشکلات رفتاری کودکان نابینا ست و می توان با انتخاب اسباب‌بازی‌های پرتحرک آن را از میان برد.

 بازی‌های گروهی را فراموش نکنیم: این بازی‌ها کودک نابینا را جامعه پذیر بار می آورند و از افسردگی و احساس تنهایی او پیشگیری می کنند. انواع اسباب‌بازی‌ها به شکل وسایل حمل ونقل،اسباب بازی های ساخته شده از روی وسایل منزل و... به طور کلی هر اسباب‌بازی که  شناخت کودک از محیط  پیرامون خود را  بیشتر کند، نیز برای آن ها مناسب است. باید کودک نابینا را با همه ی بازی‌های کودکان بینا آشنا کنیم تا احساس کمبود نکند. انتخاب اسباب‌بازی برای کودکان، نیازمند وقت، هزینه و  دقت است، اما  انتخاب اسباب‌بازی برای کودکان نابینا و کم‌بینا و درگیر با هر گونه معلولیت  دیگر، به  ویژه به دقت بیشتر نیاز دارد. اسباب‌بازی ها، اگر به درستی انتخاب شوند، می توانند بخش مهمی از نیازهای آموزشی و پرورشی کودکان معلول را برآورده ‌کنند.