فعالیت هایی برای تقویت حواس پنجگانه ی کودکان پیش دبستانی + کاربرگ

حواس پنج‌گانه شامل بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و چشایی‌ است و تقویت آن‌ها در رشد و پرورش کودکان پیش‌دبستانی اهمیت فراوانی دارد. تقویت حواس پنج‌گانه‌ی کودکان باعث افزایش تمرکز و خلاقیت، و تقویت حافظه و قدرت تفکر در کودکان می‌شود؛ همچنین مهارت‌های حرکتی و ارتباطات اجتماعی کودکان را به‌طرز چشمگیری بهبود خواهد بخشید. علاوه بر این، تقویت حواس پنج‌گانه‌ی کودکان پیش‌دبستانی به آن‌ها کمک می‌کند تا با محیط پیرامون‌شان ارتباط بهتری برقرار کنند و در نتیجه رشدی سالم‌تر داشته باشند. والدین به روش‌های گوناگون مانند تشویق به بوییدن گل، چشیدن غذا، لمس کردن بافت‌های مختلف و شنیدن صداهای گوناگون می‌توانند حواس پنج‌گانه‌ی کودک را تحریک کنند.

تقویت حواس پنجگانه کودکان پیش‌ دبستانی با بازی

انجام‌دادن بعضی فعالیت‌ها برای تقویت حواس پنج‌گانه‌ی نوزادان، نوپایان و خردسالان، به‌ویژه کودکان پیش‌دبستانی، ضروری است.

تقویت حس شنوایی در کودک پیش‌ دبستانی

1- یکی از بازی‌هایی که حس شنوایی کودک پیش‌دبستانی را تحریک می‌کند، بازی «شنیدن صداها» است. صداهای حیوانات گوناگون را با گوشی یا ضبط صوت برای کودک‌تان پخش کنید. سپس از کودک بخواهید صدای هریک را تشخیص دهد و نام جانور را بگوید.

2- اشیای گوناگونی را جمع‌آوری کنید که با تکان دادن یا ضربه زدن به آن‌ها بتوان صدا تولید کرد؛ اشیایی مانند دکمه، سکه، لوبیا،کلید و... سپس این اشیا را داخل یک کیسه بریزید و کیسه را تکان دهید. آن‌گاه از کودک بخواهید بر اساس صدای تولید‌شده حدس بزند چه چیزی داخل آن قرار دارد.

نوزادان و کودکان دنیا را از طریق حواس پنجگانه‌ی خود کشف می‌کنند. مقاله اهمیت بازی در تقویت حواس پنجگانه کودکان پیش دبستانی به والدین و معلمان کمک می‌کند تا با کودکان پیش‌دبستانی موضوع حواس پنجگانه را به درستی مطرح کنند.

هنگام انجام‌دادن بازی‌هایی برای تقویت حس شنوایی، سؤالات زیر را از کودک خود بکنید:

• تفاوتی بین این دو صدا را حس می‌کنی؟
• این صدا بلندتره یا آروم‌تر؟
• این صدا رو قبلاً شنیده بودی؟
• این دو تا صدا یکیه؟

تقویت حس بویایی کودک پیش‌ دبستانی

1- یکی از بازی‌های جالب برای تحریک حس بویایی کودکان پیش‌دبستانی بازی شناسایی عطر و بو است. در این بازی، چندین ماده را با عطر و رایحه‌های گوناگون در قابلمه‌های جداگانه قرار ‌دهید. حال کودکان با چشم‌های بسته باید هر قابلمه را بو کنند و عطر یا بو را شناسایی کنند؛ برای مثال، در یک قابلمه لوبیا، در دومین قابلمه نعناع، در سومین قابلمه شیر و... بریزید.

2- پیش از خوردن غذای اصلی یا میان‌وعده بازی زیر را انجام دهید: از کودک بخواهید چشمانش را ببندد و با استفاده از حس بویایی نوع غذا را حدس بزند. 

هنگام انجام‌دادن این فعالیت‌ها پرسش‌های زیر را مطرح کنید:

• بوی خوبی می‌ده؟
• می‌شه توضیح بدی چه بویی داره؟
• بوهای یکسانی حس می‌کنی؟
• می‌تونی بگی چه چیزی باعث ایجاد بو می‌شه؟

تقویت حس بینایی کودک پیش‌ دبستانی

انجام‌دادن فعالیت‌ ابداعی برای تقویت حس بینایی به‌‌مراتب دشوارتر است؛ زیرا روزانه از این حس، که اصلی‌ترین حس ماست، استفاده می‌کنیم.

1- یکی از بازی‌هایی که حس بینایی کودک پیش‌دبستانی را تحریک می‌کند، بازی پیدا کردن اشیای گوناگون در تصاویر است. برای این بازی مجموعه‌ای از تصاویر را آماده کنید؛ به گونه‌ای که در هر تصویر چند شیء گوناگون قرار بگیرد. سپس به کودک بگویید اشیای گوناگون را پیدا کند و آن‌ها را بشمارد؛ برای مثال، در تصویری شامل چندین گل‌، از کودک بخواهید که ۳ گل زرد و ۲ گل قرمز را پیدا کند.

2- نقاشی نیز می‌تواند حس بینایی کودک را تحریک کند. به کودک بگویید اشکال گوناگون را ترسیم کند و سپس آن‌ها را بشمارد؛ برای مثال، به کودک بگویید یک دایره، دو مثلث و چهار مربع ترسیم کند. سپس بخواهید این اشکال را بشمارد.

هنگام بازی از کودک بپرسید:

• چه رنگ‌هایی در این تصویر می‌بینی؟
• چه شکل‌هایی در این تصویر مشاهده می‌کنی؟
• چه نقاط و خطوطی در این تصویر وجود دارد؟

تقویت حس چشایی کودک پیش‌ دبستانی

یکی از بازی‌هایی که می‌توان برای تحریک حس چشایی کودک پیش‌دبستانی انجام داد، بازی شناسایی طعم‌هاست. در این بازی، مواد غذایی گوناگونی را به کودک نشان دهید و او می‌بایست حدس بزند که طعم هر ماده چگونه است؛ برای مثال، چند قطره عسل به کودک‌تان بدهید و سپس از او بخواهید حدس بزند آنچه خورده‌ است، چه طعمی دارد. همچنین می‌توانید مواد غذایی دیگری نظیر لوبیا، پفک، سیب و... را به کودک نشان دهید و او باید حدس بزند که هریک چه طعم و رایحه‌ای دارد.

هنگام این فعالیت از کودک خود بپرسید:

• این طعمِ چیست؟
• آیا این طعم شیرینه؟ تلخه؟ ترشه؟
• آیا می‌تونی بگی این چه مزه‌ای دارد؟
• آیا این غذا را قبلاً خوردی؟

تقویت حس لامسه‌ ی کودک پیش‌ دبستانی

1- سوراخی روی جعبه ایجاد کنید، به اندازه‌ای که دست کودک از آن رد شود. دور از دید کودک شی‌‌ای داخل جعبه قرار دهید و از او بخواهید با لمس کردن آن را تشخیص دهد.

2- از کودک بخواهید با استفاده از رنگ انگشتی نقاشی بکشد. این کار علاوه‌بر تقویت حس لامسه باعث بهبود مهارت‌های حرکتی و تقویت عضلات و انگشتان دست کودک می‌شود.

کاربرگ حواس پنجگانه برای کودکان پیش‌ دبستانی

در انتهای مقاله می‌توانید فایل PDF کاربرگ تقویت حواس پنجگانه‌ی کودکان پیش‌دبستانی را با کیفیت بالا دانلود کنید.

1. کلمه مربوط به هر کادر را از پایین صفحه ببرید و در جای مناسب بچسبانید.

   

2. در هر ردیف تصویر اندامی که با آن حس مربوطه را دریافت می‌کنید، بکشید و رنگ‌آمیزی کنید.

   

3. در هر ستون 4 چیزی که با هر حس تجربه می‌کنید را بنویسید.

   

4. با توجه به عنوان هر گروه، تصاویر مناسب را از صفحه بعد ببرید و در جای مناسب بچسبانید.

شعر حواس پنجگانه برای کودک پیش دبستانی

شعر 1

ما با چشم می‌بینیم                           ما با گوش می‌شنویم

ما با زبان می‌چشیم                           ما با بینی بو می‌کشیم

با حس لامسه می‌فهمیم از چه جنسه     خداجونم ممنونیم قدرشونو می‌دونیم

شعر 2

من دنیا را می‌بینم                حس بینایی دارم

من گل‌ها را می‌بویم              حس بویایی دارم

می‌شنوم صدا را                   حس شنوایی دارم

می‌چشم مزه‌ها را                 حس چشایی دارم

با دست می‌کنم لمس            نرمی،گرمی، سردی را

حس لامسه دارم                  شما چطور بچه‌ها ؟

شعر 3

چشم، چشم، دوتا چشم داریم برای دیدن

گوش، گوش، دوتا گوش داریم واسه شنیدن

این هم یه بینی برای بو کشیدن

کار زبونه مزه‌ها رو چشیدن

پوست بدن هم واسه آسیب ندیدن

بچه‌ی باهوش نکن اینو فراموش

حواس پنج گانه‌ات بینایی، شنوایی، بینی میشه بویایی، زبون میشه چشایی

لامسه که دوستته محافظه پوستته

این 5 تا حس برامون فایده داره فراوون

کاردستی حواس پنجگانه برای کودک پیش دبستانی

ساخت کاردستی برای آموزش حواس پنج‌گانه به کودکان، فرایند یادگیری فعال و خلاقانه را ترویج می‌دهد. همچنین تمرکز، تخیل، تعامل حسی و مهارت‌های دستی کودکان را تقویت می‌کند.

آموزش ساخت کاردستی بطری درخشان

مواد مورد نیاز:

• بطری پلاستیکی

• چسب اکلیلی

• آب گرم

• پودر اکلیل

• چسب حرارتی

طرز ساخت کاردستی:

برچسب بطری پلاستیکی را بکنید. کل محتویات چسب اکلیلی را داخل بطری پلاستیکی خالی کنید.

آب گرم را داخل بطری بریزید به اندازه‌ای که تقریبا 3 سانت از فضای بطری خالی باشد.

در این مرحله 2 تا 4 قاشق غذاخوری پودر اکلیل به بطری اضافه کنید.

درب بطری را با چسب حرارتی محکم کنید و بطری را خوب تکان دهید.

کودک در عین حال که‌ از تماشای اکلیل‌ها در بطری لذت می‌برد ادراک بصری او نیز بهبود می‌یابد.

پاپ کورن و حواس پنجگانه

مواد موردنیاز:

• مایکروویو یا دستگاه پاپ کورن ساز
• پاپ کورن
• کاغذ سفید
• مداد
• ماژیک
• مجله قدیمی
• قیچی
• چسب

1- کودک را تشویق کنید که توضیح دهد چگونه از اعضاء بدنش برای یادگیری استفاده می‌کند. برای مثال چشم برای دیدن و جست و جو کردن، گوش برای شنیدن، بینی برای بوییدن و ...

2- به کودک مجله‌ای بدهید و از او بخواهید تصاویر بینی، چشم‌ها، دهان، گوش‌ها و دست‌ها را پیدا کند. به او کمک کنید این تصاویر را با قیچی جدا کند و با چسب هر تصویر را روی کاغذ سفید جداگانه‌ای بچسباند.

3- پاپ کورن را در مایکروویو قرار دهید. از کودک بخواهید تا زمانی که پاپ کورن آماده شود هر آنچه را که می‌بیند، می‌شنود و بو می‌کند را به‌خاطر بسپارد. وقتی پاپ کورن آماده شد نیز از او بخواهید آن را بچشد.

4- سپس با کاغذهایی که از قبل آماده کرده بود هر کدام از حواس پنج‌گانه را توصیف کند. برای مثال روی کاغذی که تصویر بینی به آن چسبانده شده آنچه را که بوییده است، روی تصویر گوش‌ها آنچه را که شنیده و غیره. او می‌تواند مشاهدات خود را نقاشی کند یا از شما بخواهد آن‌ها را یادداشت کنید.

5- درباره مشاهدات کودک با او صحبت کنید و حتما سوالاتی مطرح کنید. «اگه پاپ کورن بوی زباله می‌داد، بازم دوس داشتی که بخوریش؟» یا «اگه پاپ کورن لزج بود بازم دوس داشتی بهش دست بزنی؟»

6- سعی کنید این کار را با غذاهای دیگر نیز امتحان کنید. این یک روش خوشمزه برای آموزش حواس پنج‌گانه به کودک پیش‌دبستانی است.