وقت دانش آموزان را با فوق برنامه پر نکنید

نویسنده: زهرا محبی

در سال‌های تحصیل در دروه ابتدایی، فرآیندهای ذهنی بچه‌ها پیچیده تر می‌شود، استدلال‌های منطقی در آن‌ها رشد می‌کند و قابلیت تمرکز روی بیش از یک جنبه از یک مفهوم و موقعیت به شکل همزمان در آنان ایجاد می‌شود. مهارت‌های طبقه بندی اطلاعات، در سطوح بالاتر دوره ابتدایی خود را نشان می‌دهد و تفکر انتقادی و مهارت‌های حل مشکل در این سال‌ها تقویت می‌شود. دانش آموزان دوره ابتدایی موقعیت‌ها و شرایط را از دیدگاه دیگران می‌بینند و از تفکر خودمدار که از ویژگی‌های بارز دوران کودکی است، پا را فراتر می‌گذارند. در این دوره آن‌ها تبدیل به کتابخوان هایی می‌شوند که از مرحله «ياد گرفتن برای خواندن» به مرحله «خواندن برای ياد گرفتن» پا می‌گذارند. با حرکت در مسیر تحصیل در دوره ابتدایی، روابط اجتماعی بچه‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و سلایق و توانایی‌های یکسان و همسو به شکل گیری روابط با همکلاسی‌ها منتج می‌شود. یکی از مهم‌ترین وظایف بچه‌ها توسعه فهم و شناختی است که آن‌ها از خود به عنوان یادگیرنده پیدا می‌کنند، فرآیندی که روانشناسان از آن با عنوان «فراشناخت» یاد می‌کنند. 

اما والدین برای کمک به عبور دانش آموزان از این مسیر و گذشتن از این مرحله رشد و توسعه چه نقشی دارند؟

• برای دانش آموزان فرصت‌هایی را ایجاد کنید تا فعالیت‌ها و راه‌های یادگیری گوناگون را تجربه کنند. 
• به آن‌ها کمک کنید روش‌های یادگیری مورد علاقه، ضعف‌ها و نقاط قوت خود را کشف کنند. آن‌ها باید درک کنند که همه کودکان، نقاط قوت و ضعف ویژه خود را دارند. چنین آگاهی ای می‌تواند آن‌ها را قادر به استفاده از نقاط قوت و بهبود نقاط ضعف کند. 
• آن‌ها را تشویق به خواندن کنید، خواندن با هدف لذت بردن. 
• برنامه‌های غیرآموزشی تلویزیون و بازی‌هایی که بار آموزشی ندارند را محدود کنید. از برنامه‌های تلویزیون به عنوان امتیازی استفاده کنید که در صورت گرفتن نمره خوب و انجام تکالیف، می‌توان آن را کسب کرد. 
• بچه‌های دوره ابتدایی باید در طول شب ۹تا ۱۰ ساعت بخوابند. تلویزیون، رایانه و دستگاه‌های بازی را از اتاق خواب آن‌ها دور کنید. 
• وقت بچه‌های دوره ابتدایی را با فوق برنامه‌های آموزشی پر نکنید، آن‌ها نیاز به زمان‌های آزاد برای بازی‌های برنامه ریزی نشده، دارند. در حقیقت همین بازی‌ها، مهارت‌های حل مشکل، مهارت‌های اجتماعی و کاهش استرس و رشد خلاقیت را سرعت می‌بخشد.